John Theaker odwiedza Schumacher College, gdzie czołowi ekonomiści przedstawiają alternatywę dla obecnego systemu finansowego.
Jak powiedział Einstein, “Nie jest możliwe rozwiązanie naszych problemów za pomocą tego samego sposobu myślenia, którego używaliśmy tworząc je.” Jeśli szukamy mądrego i inteligentnego, nowego podejścia do dylematów globalnego systemu finansowego, nie ma lepszego miejsca do jakiego moglibyśmy się udać, niż Schumacher College w Devon.
Uczelnia nosi imię wybitnego brytyjskiego ekonomisty i myśliciela, autora wydanej w 1973 roku nowatorskiej książki “Małe jest piękne”, w której opowiedział się za gospodarką opartą na wymagających dużego nakładu siły roboczej, zdecentralizowanych, stosowanych lokalnie na małą skalę technologiach, które są jednocześnie oszczędne pod względem zużycia energii i przyjazne środowisku. W czasie, gdy liderzy wielkich scentralizowanych systemów finansowych, medialnych i politycznych wykazują brak uczciwości i nieumiejętność właściwego zarządzania swoimi globalnymi imperiami, idee Schumachera wydają się odpowiednie, bardziej niż kiedykolwiek przedtem.
W lipcu tego roku zespół wybitnych ekonomistów i innowatorów oraz uczestnicy z całego świata zebrali się w Schumacher College na cyklu spotkań zatytułowanym Rethinking Finance (Przemyślenie na nowo kwestii finansów). Jest światło na końcu tunelu — tak można podsumować wyniki naszych rozważań. Odkryte przez uczestników rozwiązania, opierają się na przewartościowaniu naszego stosunku do pieniędzy oraz zakładają ważne zmiany systemowe.
Jak powiedział współzałożyciel Schumacher College, Satish Kumar, podstawowy kryzys polega na przyjęciu przez wszystkie istoty ludzkie nadrzędnego znaczenia pieniędzy — nadaniu im większej wartości niż ludziom i naturze.
“Czy drzewka oliwne w Grecji przestały rodzić oliwki?”, pyta Satish. “Czyżby greccy kucharze zapomnieli, jak się robi Moussakę? Czy greckie morze odebrało ludziom zdolność do zażywania kąpieli? A jednak ludzie biorą udział w zamieszkach i zabijają się nawzajem z powodu pieniędzy. Słowo “gospodarka” oznaczało pierwotnie, i do tego pierwotnego znaczenia powinniśmy wrócić “zarządzać swoim domem” — od greckich słów: “ecos” (dom) i “monos” (zarzadzać). We współczesnej gospodarce natomiast, zbyt często chodzi tylko o jedno: pieniądze.
Satish wskazuje na to, że trzy rzeczy decydują o powodzeniu gospodarczym: ziemia, ludzie i pieniądze — rolą pieniędzy jest służenie tym dwóm pierwszym. Kiedy zdamy sobie sprawę, że jedynie wartości ekologiczne i ludzkie mają prawdziwe znaczenie, zaczniemy naprawdę rozwiązywać kryzysy finansowe naszych czasów.
Jednym z zaproszonych wykładowców była znana futurolog, badaczka systemów i założycielka Ethical Markets Media, dr.Hazel Henderson. Uważa ona, iż znajdujemy się obecnie w bardzo ważnym okresie przejściowym — od gospodarki starej, przemysłowej, napędzanej paliwami kopalnymi, w kierunku epoki zrównoważonej pod względem ekologicznym, opartej na energii odnawialnej. Przekształca się ludzka świadomość oraz technologia, i znajdujemy się właśnie w punkcie krytycznym.
Mit niedostatku
Pieniądze w dzisiejszym świecie to w dużej mierze informacja — 98% wszystkich zasobów finansowych jest dosłownie cyfrowa — a informacji jest z natury rzeczy obfitość. Hazel uważa, że ci, którzy kontrolują gospodarkę zakłócają inherentną obfitość systemu finansowego dla swoich własnych zysków, kosztem większości.
Zarządzający systemem wysoko wykwalifikowani specjaliści, częstokroć wyselekcjonowani spośród absolwentów najlepszych uniwersytetów, mają bardzo niewielką wiedzę na temat naturalnych systemów ekologicznych i społecznych naszej planety, których wspieraniu zasadniczo służyć miało stworzenie systemu monetarnego.
Inny z wykładowców, pracująca dla banków trenerka i konsultanta, Nathalie Buschor, mówiła o sposobie rekrutacji pracowników i strategiach szkoleniowych wielkich banków inwestycyjnych. Dzięki szczegółowemu profilowaniu psychologicznemu i nieustannej presji na sukces, którego alternatywą jest zwolnienie z pracy, udaje im się wyhodować ekskluzywną grupę, głównie mężczyzn, dla których korzyść finansowa jest praktycznie jedynym przedmiotem uwagi i celem życia. Tak jak napisał Steinbeck w Gronach Gniewu: “Oddychają zyskami, a żywią się procentami z pieniędzy. Gdy im tego zabraknie, umierają tak samo, jak umiera człowiek bez powietrza i jedzenia.”
Niemniej jednak, jak twierdzi Hazel, globalny system finansowy nie jest sam w sobie czymś złym i coraz częściej bywa wykorzystywany dla dobrych celów — przedsięwzięć posiadających atest Green Transition Score Card — nowego, stworzonego przez Hazel systemu mierzenia wzrostu zielonych inwestycji. Ta nowa rozwijająca się gospodarka będzie zdecentralizowana, oparta na lokalnych społecznościach i demokratyczna, działająca według zasad, które podobałyby się Schumacherowi.
“To zadziwiające jak szybko rozwija się zrównoważony biznes,” powiedziała inna uczestniczka i wykładowczyni na kursie, światowy ekspert w dziedzinie społecznie odpowiedzialnego inwestowania, Tessa Tenant.
Bankowość służąca społeczeństwu
Zdaniem Tessy, nie da się zaprzeczyć, że konieczna jest reforma systemu bankowego, który hamuje obecnie przejście do zielonej gospodarki. “Jest bardzo trudno ustalić zasady, a poza tym wielu ludzi próbuje łamać przepisy, które obowiązują. Zapomnieli, że opiekują się naszymi pieniędzmi!”, powiedziała.
Tessa uważa, że potrzebna jest o wiele większa przejrzystość. Jej zdaniem, jest ona podstawą sprawiedliwego kapitalizmu (fair capitalism) i dzięki innowatorom takim jak ona, obserwujemy ogromny wzrost w dziedzinie społecznie odpowiedzialnego inwestowania. Według niej są dwie główne dziedziny, nad którymi należy pracować: przekazywanie zwykłym ludziom informacji na temat skomplikowanych kwestii finansowych i właściwe zarządzanie funduszami.
Ann Pettifor, dyrektor zespołu doradców — Policy Research In MacroEconomics (PRIME), przypomniała, że system bankowy jest ważnym osiągnięciem cywilizacyjnym. Służył nam dobrze, dopóki zarządzany był bardziej w interesie społeczeństwa niż dochodów prywatnych i był o wiele bardziej regulowany, a stopy procentowe pozostawały niższe i stabilne. Zdaniem Ann, szczególną przyczyną problemów jest mobilność kapitału — brak ograniczeń, jeśli chodzi o wybór rynku, na którym ludzie inwestują pieniądze i zmieniające się stopy procentowe.
Ann przypomniała słowa Georga Bernarda Shaw?a, który w 1907 roku napisał: “Powszechny szacunek dla pieniędzy jest jednym z czynników sprzyjających cywilizacji”.…Tylko wtedy, gdy dla jednych tanieją one tak bardzo, że zupełnie tracą wartość, a dla innych robią się niemożliwie drogie, stają się przekleństwem.?
W Schumacher College atmosferę miłości do natury, doceniania i szacunku dla ekologii czuje się w powietrzu. Samo bycie tam sprawiło, że poczułem się podniesiony na duchu, zainspirowany i spontanicznie nabrałem determinacji do tego, by żyć sposób bardziej twórczy i zrównoważony.
Sercem uczelni jest Satish Kumar, człowiek, od którego promieniuje miłość do pokoju i harmonii ekologicznej. Lecz przede wszystkim, jest on człowiekiem odważnym. “Żyjemy w społeczeństwie ludzi przepełnionych lękiem,” powiedział. Przypomniał nam wszystkim, że wielka zmiana rodzi się z odwagi i na szczęście nie potrzebujemy pieniędzy, by ją kultywować.
Tłum: Jan Skoczylas
źródło: positivenews.org.uk