Amerykańska prawniczka pomagająca społecznościom lokalnym w USA w walce z wydobyciem gazu łupkowego i ropy łupkowej metodą szczelinowania hydraulicznego, Helen Slottje została uhonorowana prestiżową ekologiczną Nagrodą Goldmana. Nagroda Goldmana (Goldman Environmental Award), nazywana często “ekologicznym Noblem”, jest największą i najpoważniejszą światową nagrodą w dziedzinie ekologii. Co roku otrzymuje ją 6 osób, określanych mianem “ekologicznych bohaterów” — przedstawicielki i przedstawiciele każdego z zamieszkałych kontynentów — które dzięki swojej ciężkiej i długotrwałej pracy, często kosztem ogromnego osobistego ryzyka, w sposób znaczący przyczyniły się do zachowania i polepszenia stanu środowiska naturalnego.
Helen Slottje nazywana jest architektką strategii walki o wprowadzenie zakazu szczelinowania w stanie Nowy Jork. Wraz z mężem Davidem, posługując się zapisem w stanowej konstytucji, dającym samorządom prawo do podejmowania decyzji w sprawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, prowadziła bezpłatną pomoc prawną dla społeczności w całym stanie Nowy Jork, broniących się przed przedsiębiorstwami wydobywczymi poprzez wprowadzanie lokalnych zakazów wydobycia gazu łupkowego i ropy łupkowej metodą szczelinowania hydraulicznego. Jej praca utorowała drogę dla wprowadzenia 75 całkowitych zakazów i 102 moratoriów na szczelinowanie w stanie Nowy Jork oraz zainspirowała do podobnych działań społeczności w całych Stanach Zjednoczonych: w Pensylwanii, Ohio, Kolorado, Kalifornii a nawet w Teksasie.
Helen Slottje pracowała jako prawnik korporacyjny w dużej firmie prawniczej w Bostonie, gdzie poznała swojego przyszłego męża Davida, który był jej kolegą z pracy. Helen porzuciła swoją korporacyjną praktykę prawniczą i przeprowadziła się do Ithaca, małej miejscowości położonej 350 kilometrów na północny wschód od Nowego Jorku, gdzie wcześniej przeniósł się David, aby rozpocząć pracą w firmie rodzinnej. Zakochali się w wiejskim i małomiasteczkowym uroku regionu Finger Lakes i postanowili zostać tu na dobre. Na wiosnę 2009 roku Slottje zobaczyła w lokalnej gazecie ogłoszenie o spotkaniu w sprawie poszukiwania gazu łupkowego, zorganizowanym przez lokalną społeczność. Poszła na spotkanie powodowana ciekawością i wróciła z niego wstrząśnięta tym, co zobaczyła. Przepiękne niegdyś tereny o nieskazitelne czystym środowisku, zeszpecone przez konstrukcje przemysłowe, sprzęt do wykonywania odwiertów i doły z odpadami. Rodziny pozostawione same sobie, zmuszone do życia z zanieczyszczoną wodą i powietrzem, cierpiące z powodu problemów zdrowotnych na skutek szczelinowania. Jej przerażenie zamieniło się w postanowienie i zdecydowała się pozostać w Ithaca, aby pomóc lokalnym społecznościom w ich walce ze szczelinowaniem.
Jej pierwszym projektem jako wolontariuszki było przygotowanie sprawy sądowej przeciwko budowie przez firmę gazową kompleksu przemysłowego na terenie opuszczonego terenu wojskowego w pobliskim mieście Horseheads. Sprawa została ostatecznie wygrana przez przedsiębiorstwo, lecz Slottje zorientowała się, że można użyć miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i przepisów dotyczących przeznaczenia gruntów do skutecznego wprowadzenia zakazu szczelinowania. Najpierw przedyskutowała swój pomysł z członkami grupy obywatelskiego sprzeciwu przeciwko szczelinowaniu w mieście Ulisses, i wraz ze swoim mężem Davidem pomogła jej w przygotowaniu miejscowego zakazu stosowania tej technologii. Inicjatywa spotkała się z ogromnym poparciem lokalnej społeczności, została napisana petycja o zakaz szczelinowania, którą podpisało większość mieszkańców. Wkrótce obywatele miast w całym stanie zaczęli przygotowywać podobne petycje. Przez następnych kilka miesięcy Slottje jeździła setki kilometrów z miasta do miasta udzielając setek godzin bezpłatnych porad prawnych na spotkaniach społeczności.
Podczas gdy za tą strategią opowiedziała się większość obywateli i zarządów miast, przemysł gazowy otwarcie kpił ze Slottje i groził jej. Była ofiarą napaści słownych, śledzono jej samochód, gdy wracała w nocy ze spotkań grup obywatelskich i usiłowano zastraszyć.
Kiedy zarząd miasta Dryden wprowadził jednogłośnie zakaz szczelinowania w 2011 roku, przemysł gazowy pozwał miasto do sądu. Wyrok sądu pierwszej instancji był korzystny dla miasta, przedsiębiorstwa gazowe złożyły apelację, którą również przegrały. Sprawa jest w tej chwili rozpatrywana przez stanowy sąd najwyższy.
Na podstawie innowacyjnych ram prawnych stworzonych przez Slottje, ponad 170 miast w całym stanie Nowy Jork uchwaliło lokalne prawa zakazujące wydobycia gazu łupkowego i ropy łupkowej metodą szczelinowania. O wiele więcej, zainspirowanych sukcesem małych miast zwyciężających w walce z potężnymi korporacjami, pracuje nad wprowadzeniem podobnych zakazów. Ich praca stanowi jednocześnie inspirację dla organizacji obywatelskich w innych stanach, szukających sposobu na uregulowanie szczelinowania.
Slottje zapowiedziała, że użyje prestiżu oraz pieniędzy (175 000 dolarów) związanych z otrzymaniem nagrody dla popularyzacji swojej kampanii na całym świecie.
“Szczelinowanie jest symptomem o wiele większego problemu w naszym społeczeństwie — oligarchii, całkowitego oddzielenia ludzi podejmujących decyzje od tych, których życia te decyzje dotyczą”, powiedziała.
Jan Skoczylas
na podstawie: goldmanprize.org, www.nofrackingway.us
źródło: gazlupkowy.info.pl
zobacz także: Żurawlów: Apel do społeczeństwa